AEC : ที่มาที่ไปกว่าจะมาเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ตอน 1

AEC : ที่มาที่ไปกว่าจะมาเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ตอน 1

เรื่องของอาเซียนคงต้องท้าวความย้อนกลับไปเมื่อ 40 ปีก่อน ตั้งแต่ที่ประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Southeast Asia) ยังคงดำเนินการแข่งขันกันเอง ซึ่งเป็นยุคแห่งการเผชิญหน้าทางการเมืองในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งความแตกต่างทางด้านเชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ และมีนโยบายแข่งขันในการผลิต การส่งออก การตลาด การหาแหล่งทุนและเทคโนโลยี ทำให้การเจริญเติบโตขององค์กรเป็นไปอย่างช้า ๆ กลายเป็นกลุ่มประเทศโลกที่ 3 ที่กำลังพัฒนา (ยังพัฒนาไม่เท่าทันโลกทางตะวันตก)

ดังนั้นในปี พ.ศ. 2510 (1967) กลุ่มผู้นำในแต่ละประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จึงมารวมตัวกันก่อตั้ง “สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ อาเซียน” (Association of Southeast Asian Nations – ASEAN) ขึ้นมา โดยยึดหลักพี่น้องพ้องเพื่อนร่วมพัฒนาไปด้วยกันเจริญด้วยกัน ส่งเสริมความร่วมมือและความช่วยเหลือซึ่งกันและกันในด้านต่างๆ ได้แก่ เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม วิชาการ วิทยาศาสตร์ และการบริหารช่วยเหลือซึ่งกันและกันในรูปของการฝึกอบรม วิจัย ในด้านการศึกษา วิชาชีพ เทคนิค และการบริหารร่วมมือกันอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นในด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรม การขยายการค้า การศึกษา ปัญหาการค้าโภคภัณฑ์ระหว่างประเทศ การปรับปรุงสิ่งอำนวยความสะดวก การขนส่งและคมนาคม และการยกระดับมาตรฐานการครองชีพของประชาชนส่งเสริมการศึกษาของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รักษาความร่วมมือที่ใกล้ชิดและเป็นประโยชน์กับองค์การระหว่างประเทศและภูมิภาคที่มีวัตถุประสงค์คล้ายคลึงกัน และหาแนวทางร่วมมืออย่างใกล้ชิดระหว่างกันมากขึ้น

ความร่วมมือทางเศรษฐกิจของอาเซียนในระยะแรก

ในระยะ 10 ปีแรกการพัฒนาในเชิงเศรษฐกิจอาจยังไม่เห็นเป็นรูปธรรมนัก เนื่องจากความหลากหลายทางเชื้อชาติ วัฒนธรรม สังคม และอื่นๆ ในช่วงแรกจึงสมาคมจึงเน้นเรื่องการสร้างเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศในอาเซียนมากกว่า เพื่อให้เป็นรากฐานอันมั่นคงสำหรับจุดมุ่งหมายร่วมกันต่อไป ดังนั้น แม้ว่าจะไม่ค่อยมีผลสำเร็จ เป็นรูป ธรรมมากนัก แต่ก็เป็นประโยชน์ต่อการสานสัมพันธ์ในการทำงานร่วมกันระหว่างรัฐบาลอาเซียน ทำให้เกิดค่านิยมที่ดี และวาง รากฐาน ความ สำเร็จในอนาคต

จนกระทั้งปี พ.ศ. 2520 (1977) มีเหตุการณ์ความสำเร็จก้าวแรกอย่างชัดเจน นั่นคือ “การจัดประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียน” ครั้งแรก ณ เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย และได้ลงนามในปฏิญญาสมานฉันท์อาเซียน (Declaration of ASEAN Concord) และสนธิสัญญาไมตรีและ ความ ร่วมมือในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia: TAC) ซึ่งขยาย ความร่วมมือทางเศรษฐกิจ ของ อาเซียนไปอย่างกว้างขวาง ครอบคลุมถึงความร่วมมือด้านโภคภัณฑ์พื้นฐานโดยเฉพาะอาหารและพลังงาน การจัดตั้งอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ การขยายการค้าระหว่างประเทศสมาชิก การจัดตั้งระบบสิทธิพิเศษทางการค้าระยะยาว การปรับปรุงการเข้าสู่ตลาดนอกอาเซียน และการ แก้ไขปัญหาโภคภัณฑ์ระหว่างประเทศ และประเด็นเศรษฐกิจโลกอื่น ๆ

วิวัฒนาการความร่วมมือทางเศรษฐกิจที่สำคัญของอาเซียน

จากความร่วมมือร่วมใจของทุกประเทศในอาเซียน แม้ว่าจะไม่ก้าวกระโดดแต่มีวิวัฒนาการที่ดีค่อยเป็นค่อยไปอย่างมั่นคง ต่างตระหนักกันดีว่าความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจเป็นปัจจัยสำคัญในการรักษาสันติภาพ เสถียรภาพ และความมั่นคงของภูมิภาค ดังนั้น นอกจากความร่วมมือทางการเมือง สังคม การศึกษาและวัฒนธรรมแล้ว อาเซียนจึงมุ่งมั่นที่จะขยายความร่วมมือทางเศรษฐกิจระหว่างกันมาโดยตลอด เห็นได้จากความร่วมมือในเหตุการณ์ที่สำคัญต่างๆดังนี้

ที่มา : กรมเจราการค้าระหว่างประเทศ