โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบคืออะไร

โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบคืออะไร
สมองของคนจะมีเยื่อหุ้มสมองอยู่ 3 ชั้นที่เรียกว่า mininges และมีน้ำอยู่ระหว่างกลาง การอักเสบของเยื่อหุ้มสมองเรียกโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ Miningitis สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อ ไวรัส และเชื้อแบคที่เรีย การที่ต้องแยกว่าเป็นไวรัส หรือเชื้อแบคทีเรีย เนื่องจากเชื้อไวรัสเป็นแล้วมักไม่รุนแรงแต่เชื้อแบคทีเรียเป็นแล้วมักรุนแรง
ไวรัสที่เป็นสาเหตุสามารถติดต่อจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่งได้โดยผ่านทางเสมหะ และน้ำมูก แต่คนที่ไดัรับเชื้อส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดโรค
สำหรับเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุขึ้นกับอายุ
• ในทารกแรกเกิดเชื้อที่เป็นสาเหตุส่วนใหญ่ได้แก่ Group B streptococci, Listeria, or Escherichia coli
• ด็กอายุ 2-12 ปีเชื้อที่เป็นสาเหตุได้แก่ Neisseria meningitidis and Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae
เชื้อแบคทีเรียบางชนิดหากได้รับจะมีโอกาสติดเชื้อเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้เช่น เชื้อ Neisseria meningitidis หรือไข้กาฬหลังแอ่นมักจะพบระบาดในสถานรับเลี้ยงเด็ก สำหรับเชื้อ Haemophilus influenzae สามารถป้องกันได้โดยฉีดวัคซีน Hib vaccine
อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
ผู้ป่วยจะมีไข้สูง ปวดศีรษะ คอแข็งเป็นอาการที่สำคัญบางรายอาจจะมีอาการ ซึมลง คลื่นไส้อาเจียนบางรายอาจจะมีผื่น รายที่เป็นมากๆจะมีอากรความดันโลหิตต่ำ
การตรวจวินิจฉัย
หากประวัติและการตรวจร่างกายเข้าได้กับเยื่อหุ้มสมองอักเสบแพทย์จะทำการตรวจ
• เจาะเลือดตรวจเลือดทั่วไปคือ CBC
• บางรายอาจจะเจาะหาเกลือแร่
• แพทย์จะเจาะหลัง (spinal tap,lumbar puncture )เพื่อนำน้ำไขสันหลังไปตรวจ
• บางรายแพทย์อาจสั่งตรวจ computer scan
การรักษา
ถ้าเป็นเชื้อไวรัสแพทย์จะให้พัก และน้ำเกลือ ถ้าเป็นเชื้อแบคทีเรีย แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสม
การรักษาใช้เวลานานแค่ไหน
ผู้ป่วยที่เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียอาจจะต้องใช้ยาฉีด 10-14 วัน หลังจากหายจะต้องเฝ้าระวังโรคแทรกซ้อน เช่น หูหนวก ชัก หรือตาบอด
การป้องกัน
เชื้อส่วนใหญ่ไม่สามารถป้องกันได้ แต่มีเชื้อบางชนิดสามารถป้องกันได้
• ป้องกันเชื้อ Haemophilus influenzaeโดยการฉีดวัคซีน Hib vaccine
• คนที่สัมผัสกับผู้ป่วยไข้กาฬหลังแอ่นให้รับประทานยาป้องกันการติดเชื้อ วัคซีนป้องกันไข้กาฬหลังแอ่น ประเทศไทยยังไม่แนะนำ
• วัคซีนป้องกันเชื้อปอดบวม pneumococcus สามารถป้องกันเยื่อหุ้มสมองอักเสบในผู้ใหญ่แต่ไม่สามารถป้องกันในเด็ก