เศรษฐกิจ : มองอนาคตโลกในอีก30ปีข้างหน้าในมุมสังคม

เศรษฐกิจ : มองอนาคตโลกในอีก30ปีข้างหน้าในมุมสังคม

โดย … ดร.โชติชัย สุวรรณาภรณ์ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่นโยบายและเศรษฐกิจพลังงาน บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)

ในบทความเมื่อครั้งก่อน ผมได้เล่าถึงทิศทางอนาคตโลกในมิติด้านเศรษฐกิจที่ครอบคลุมไปถึงอนาคตของกลุ่มประเทศเกิดใหม่ ที่จะมีบทบาทสำคัญต่อเศรษฐกิจโลก โดยเฉพาะกลุ่มที่นักวิเคราะห์เศรษฐกิจเรียกกันว่า BRIICS ทิศทางการค้าการลงทุนที่ขยายตัวเข้าสู่ประเทศในภูมิภาคเอเชียมากขึ้น และแนวโน้มการใช้พลังงานโลกที่จะสูงขึ้น ผลักดันให้ราคาพลังงานจะต้องราคาแพงขึ้นต่อจากนี้ไป ในบทความนี้ ผมอยากจะพูดถึงทิศทางและอนาคตของสังคมโลกครับ รวมทั้งปัจจัยขับเคลื่อนที่สำคัญของสังคมโลกในอนาคตครับ

ผมว่าปัจจัยด้านสังคมที่จะมีนัยทางเศรษฐกิจมากที่สุดคือ การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร และการเข้าสู่โลกแห่งผู้สูงวัย โดยประชากรยังคงมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในปี ค.ศ.2020 คาดว่าจะมีประชากรทั่วโลกทั้งสิ้นประมาณ 7.6 พันล้านคน หรือเพิ่มจากปี ค.ศ.2011 ที่มีอยู่ประมาณ 7.0 พันล้านคน และภายในปี ค.ศ.2025 โลกจะมีประชากรเพิ่มขึ้นเป็น 8.0 พันล้านคน ทั้งนี้ประชากรโลกจะยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจนในปี ค.ศ.2050 ซึ่งองค์การสหประชาชาติได้คาดการณ์ว่าจะมีประชากรโลก รวมทั้งสิ้นสูงถึง 8.3 พันล้านคน โดยทวีปเอเชียยังคงเป็นทวีปที่มีสัดส่วนประชากรโลกมากที่สุดเมื่อเทียบกับทวีปอื่นๆ

อย่างไรก็ดี หลังปี ค.ศ.2050 ทวีปเอเชียมีแนวโน้มอัตราการเพิ่มของประชากรลดลง ในขณะที่ทวีปแอฟริกามีแนวโน้มอัตราการเพิ่มของประชากรสูงขึ้น สำหรับประเทศไทย ประชากรไทยจะยังคงมีแนวโน้มที่จะเพิ่มอย่างต่อเนื่อง จากการคาดการณ์ในปี ค.ศ.2050 คาดว่าประเทศไทยจะมีจำนวนประชากรรวมทั้งสิ้นประมาณ 71 ล้านคน โดยพบว่าอัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรเป็นไปอย่างช้าๆ เนื่องจากภาวะการเจริญพันธุ์ของคนไทยมีแนวโน้มลดลง นอกจากนี้อายุขัยเฉลี่ยของคนจะเพิ่มขึ้นและก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัย ภายหลังจากการลดลงของอัตราการตายอย่างต่อเนื่อง อันเป็นผลจากความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและการสาธารณสุข ทำให้อายุขัยเฉลี่ยของประชากรโลกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

จากการคาดการณ์แนวโน้มอายุขัยเฉลี่ยในอนาคตพบว่า ในช่วงปี 2050 ประชากรโลกจะมีอายุขัยเฉลี่ยประมาณ 75.6 ปี (ปี ค.ศ.2010 มีอายุขัยเฉลี่ยเพียง 67.6 ปี) โดยประชากรเพศชายจะมีอายุขัยเฉลี่ย 73.3 ปี ต่ำกว่าประชากรเพศหญิง ซึ่งจะมีอายุขัยเฉลี่ย 77.9 ปี ในขณะเดียวกันมีการคาดการณ์ว่า ในปี ค.ศ.2050 โลกจะมีสัดส่วนประชากรวัยเด็กอยู่เพียงร้อยละ 20.87 แต่ในทางตรงกันข้ามจะมีประชากรวัยสูงอายุร้อยละ 22.23 ทำให้กลุ่มผู้สูงวัยกลายเป็นประชากรที่มีกลุ่มใหญ่ในสังคมมากกว่าวัยเด็ก

สำหรับประเทศไทย ประชากรวัยเด็ก (0-14 ปี) จะมีแนวโน้มลดลง โดยคาดการณ์ว่าในปี ค.ศ.2030 จะมีจำนวนประชากรวัยเด็กเหลือร้อยละ16.7 ลดลงจากปี ค.ศ.2012 ที่มีอยู่ร้อยละ 19.5 ในขณะที่ประชากรผู้สูงวัยจะมีจำนวนที่เพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในปี ค.ศ.2030 คาดการณ์ว่าจะมีสัดส่วนประชากรผู้สูงวัยประมาณร้อยละ 17.4 เพิ่มจาก ปี ค.ศ.2012 ซึ่งมีเพียงร้อยละ 9.5

——————–

(มองอนาคตโลก ในอีก 30 ปีข้างหน้าภาค 2 (1) : คอลัมน์ รู้ทันกระแส เศรษฐกิจและพลังงาน : โดย … ดร.โชติชัย สุวรรณาภรณ์ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่นโยบายและเศรษฐกิจพลังงาน บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) Chodechai.energyfact@gmail.com)