สมองส่วนต่างๆ

สมองส่วนหน้า ( forebrain ) ประกอบด้วยส่วนสำคัญดังนี้
เซรีบรัม ( cerebrum ) เป็นส่วนของสมองที่อยู่หน้าสุด และมีขนาดโตที่สุด จะมีผิวด้านนอกเป็นเนื้อสีเทา ส่วนด้านในเป็น
เนื้อสีขาว ที่บริเวณผิวด้านนอกมีรอยหยักเป็นร่องมากมาย ทำให้สมองส่วนนี้มีพื้นที่มากขึ้น จากการศึกษาของนักวิทยาศาสตร์พบว่า
คนมีรอยหยักบนสมองส่วนนี้มากที่สุด
สมองส่วนเซรีบรัม ทำหน้าที่เกี่ยวกับ
1. การเก็บข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ ( ความรู้ ) ความจำ ความรู้สึกนึกคิด เชาว์ปัญญา
2. เป็นศูนย์ควบคุมการทำงานต่างๆ และรับรู้ความรู้สึกต่างๆของร่างกาย เช่น ศูนย์ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อ
ศูนย์ควบคุมการรับสัมผัสต่างๆ ศูนย์ควบคุมการพูด การรับรู้ภาษา ศูนย์กลางการมองเห็น การรับรส การได้ยิน และการดมกลิ่น
ออลแฟกทอรีบัลบ์ ( olfactory bulb ) สมองส่วนนี้อยู่ทางด้านหน้าสุด ทำหน้าที่เกี่ยวกับการดมกลิ่น สมองส่วนนี้ในคน
พัฒนาน้อยกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมอื่นๆ เช่น สุนัข หมู ทำให้ความสามารถในการดมกลิ่นของคนน้อยกว่าสัตว์เหล่านั้น แต่ใน
สัตว์ทีมีกระดูกสันหลังชั้นต่ำ เช่น กบ ปลา จะมีขนาดใหญ่ ทำหน้าที่คล้ายกันเกี่ยวกับการดมกลิ่นได้ดี
ไฮโพทาลามัส ( hypothalamus ) เป็นส่วนที่อยู่ด้านล่างของสมองส่วนหน้าที่ยื่นมาติดต่อกับต่อมใต้สมอง ( pituitary
gland ) เซลล์ประสาทของสมองบริเวณนี้ส่วนมากทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนประสาทหลายชนิด ซึ่งควบคุมการสร้างฮอร์โมนจาก
ต่อมใต้สมอง
ไฮโพทาลามัสทำหน้าที่สำคัญ คือ เป็นศูนย์ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย การนอนหลับ การเต้นของหัวใจ ความดันเลือด
ความหิว ความอิ่ม นอกจากนี้ยังมีหน้าที่เป็นศูนย์ควบคุมอารมณ์ และความรู้สึกต่างๆ เช่น โศกเศร้า ดีใจ ความรู้สึกทางเพศ
ทาลามัส ( thalamus ) เป็นส่วนที่อยู่เหนือไฮโพทาลามัส ทำหน้าที่เป็นศูนย์รวมกระแสประสาทที่ผ่านเข้ามา แล้วแยก
กระแสประสาทส่งไปยังสมองที่เกี่ยวข้องกับกระแสประสาทนั้นๆ
สมองส่วนกลาง ( midbrain )
ที่สมองส่วนกลางจะมีออปติกโลบ ( optic lobe ) อยู่ ในคนสมองส่วนนี้ถูกเซรีบรัมบังเอาไว้ มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการควบคุม
การเคลื่อนไหวของนัยน์ตา ทำให้ลูกนัยน์ตากลอกไปมาได้ และควบคุมการปิดเปิดของม่านตาในเวลาที่มีแสงสว่างเข้ามามากหรือน้อย

สมองส่วนหลัง ( hindbrain ) ประกอบด้วย
เซรีเบลลัม ( cerebellum ) เป็นสมองส่วนท้ายประกอบด้วยสองซีกอยู่ทางซ้ายและทางขวา และมีผิวด้านนอกที่เป็นเนื้อ
สีเทาและด้านในเป็นเนื้อสีขาว เช่นเดียวกับเซรีบรัม แต่มีขนาดเล็กกว่า
มีหน้าที่สำคัญ คือ
– ควบคุมและประสานงานของการเคลื่อนไหวของร่างกายให้เป็นไปอย่าง ราบรื่น สละสลวย และเที่ยงตรง สามารถทำงาน
ที่ต้องการความละเอียดอ่อนได้
– ควบคุมการทรงตัวของร่างกาย
พอนส์ ( pons ) อยู่ทางด้านหน้าของเซรีเบลลัมติดต่อกับสมองส่วนกลาง
มีหน้าที่สำคัญ คือ
– ควบคุมการเคี้ยว การหลั่งน้ำลาย การเคลื่อนไหวบริเวณใบหน้า
– ควบคุมการหายใจ
– เป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างเซรีบรัมกับเซรีเบลลัม และ ระหว่างเซรีเบลลัมกับไขสันหลัง
เมดัลลาออบลองกาตา ( medulla oblongata ) เป็นสมองส่วนที่อยู่ท้ายสุด โดยติดต่อกับพอนส์ทางด้านบน และไขสันหลัง
ทางด้านล่าง
มีหน้าที่สำคัญ คือ
– เป็นศูนย์ควบคุมการทำงานของระบบประสาทอัตโนวัติต่างๆ เช่น การเต้นของหัวใจ การหายใจ การหมุนเวียนเลือด
ความดันเลือด การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อลำไส้ เป็นต้น
– เป็นศูนย์ปฏิกิริยาสะท้อนกลับบางอย่าง เช่น การไอ การจาม การอาเจียน การกลืน การสะอึก
สมองส่วนกลาง พอนส์ และเมดัลลาออบลองกาตา สมองทั้ง 3 ส่วนนี้รวมเรียกว่า ก้านสมอง ( brain stem )